Weg met duurzaam toerisme, de toekomst is aan “regeneratief toerisme”
We kunnen het niet meer eens zijn met de uitspraak van Britse expert Anna Pollock (zie artikel). “Duurzaam denken in toerisme is nog nauwelijks écht doorgedrongen, en tegelijk is het nu al achterhaald. Waarom? Omdat duurzaamheid draait rond het beperken van negatieve impact. Maar dat is lang niet genoeg… het enige wat écht zal werken is het leveren van een positieve impact. ”
Persoonlijk zien we heel wat accommodaties zichzelf aanprijzen met termen en keurmerken zoals duurzaam en eco. Een mooie ontwikkeling, dachten we eerst. Ondertussen weten we dat het in veel gevallen een marketingtechnisch handig inspringen is op de ´trendiness´ en de reis- en vliegschaamte die recentelijk zijn kop heeft opgestoken. In werkelijkheid komt het vaak neer op een set zonnepanelen voor het warme water, en de mogelijkheid om als gast je afval te scheiden. Vaak kostenbesparende maatregelen op middellange termijn. Ondertussen staat de airco heel de dag aan, wordt het kacheltje ´gezellig´ gestookt met 25 of 30 graden buiten, wordt er niet op een paar 100 kilometers gekeken om de ´massa must see´ plekken op het lijstje te kunnen afvinken, worden de boodschappen bij de grote internationale ketens gedaan (alles goed dubbelverpakt in plastic) en is het zwembad ook in de zomer verwarmd (en flink gechloord natuurlijk.) Onkruid wordt verdelgd met gif (en daarmee alle sprinkhanen, kevers en ach.. heel het bodemleven en waterkwaliteit) zodat de paadjes er ´netjes´ uitzien.
Duurzaam toerisme is dus aardig…. maar het kan heel wat beter. Het moet beter, willen we ons reizen nog langer verantwoorden. Het wordt tijd om terug te geven. Wat regeneratief toerisme nu precies inhoudt, wordt het beste uitgelegd door expert Anna Pollock; toerisme dat teruggeeft aan de bestemming, dat meer mensen een rol geeft in en laat profiteren van de voordelen van toerisme en dat letterlijk bijdraagt aan het herstel van de planeet.
Het huidige schoentje wringt…
En niet alleen bij de reiziger. Want ook als gepassioneerd gastheer en/of -vrouw, voel je dat het schoentje wringt. We houden van ´onze´ plek en regio en brengen onze gasten graag in contact met de natuur, de bevolking, de tradities, cultuur en gebruiken. Maar niet ten koste van. De meeste gasten snappen het wel, wanneer we aangeven dat ons ´bedrijfsplan´ er in voorziet juist kleiner te worden. Juist de kleinschaligheid zorgt voor een nauw contact en een diepe verbondenheid met de regio, een passie die een goede gastheer weet over te brengen op zijn gasten. Een bewustwording waarvan ze hopelijk een klein stukje mee naar huis nemen.
Een enkeling snapt het niet. Laatst kregen we nog de reactie; “Kleiner?? Groter juist. Hier kun je nog wel 10 van die cabins kwijt, en daar zie ik zo nog 15 extra kampeerplaatsen!”. Bedrijfseconomisch gezien, zou ´groter´en ´meer´ inderdaad het sleutelwoord moeten zijn. In een landelijk gebied heb je nu eenmaal niet zo een heel lang boekingsseizoen en zijn de kosten, van opbouw tot het dagdagelijkse, nu eenmaal vaak een stuk hoger. Dan heb je aantallen nodig om uit de rode cijfers te blijven, zo wordt gezegd. Ook om te kunnen voldoen aan de wensen van de gast, heb je die aantallen nodig. Het liefst zien sommigen ook bij een kleinschalige accommodatie nog 101 services en diensten terug. Alle dagen ontbijt, lunch en avondeten mogelijk, een gezellige bar, liefst nog een life optreden, wat animatie voor de kinderen misschien? Persoonlijke gidsen voor allerhande activiteiten en excursies, een wasserette, drukkantoor en ophaaldienst. Al die ´diensten´ hebben ruimte nodig, uitrusting, soms vervoer én personeel. En dus wordt het volgende ´vakantiepark´ uit de grond gestampt vanuit het niets. Hup, weg met de natuur, weg contact lokale bevolking, en welkom aan het team minimumloon personeel.
Toch doen wij het nu al anders. We willen niet enkel ´nemen´ van onze plek, we willen ´delen´. Delen en teruggeven. Aan alles en iedereen die deze locatie zo mooi maakt. Dat kan, samen met de gasten, al via kleine stapjes. Een boom planten voor elke reservering of elk kind. De thuisgemaakte jam en likeurtjes van een dorpsbewoner hier verkopen, de (rauwe biologische!!) honing en groentes afnemen, excursies met meet and greets waarbij de opbrengst volledig naar de bevolking gaat, een eerlijk (dus niet het basisloon van 600 euro zoals zovele accommodatiehouders doen.. en er dan nog over klagen ook) loon betalen, gasten erop uit sturen naar lokale restaurantjes met eigen biologisch vlees, markten en kleine supermarktjes. Door een uitgebreide infomap te maken boordevol natuurlijke zwemplekjes, authentieke dorpjes, pareltjes van wandelroutes binnen een straal van 15 km. Door steeds meer wandelingen uit te zetten die vanaf onze quinta starten (kun je de auto weer mooi een dagje laten staan). Door onze plonsbak gevuld met kraakhelder (eigen!) bronwater i.p.v. een betegeld verwarmd zwembad vol chemicalien. Of een zoutbad dat bij legen heel de bodembalans verstoort en de grond verzilt. En natuurlijk ook door ons eerste natuur regeneratie projectje op het paardenterrein, waar we d.m.v. earthworks een poging doen om het regenwater vast te houden in de grond en het bodemleven en de biodiversiteit te herstellen. Met als volgende stap, het creeeren van een voedselbos.
Baby steps op Quinta Rural want…. ook de gast moet zijn steentje willen bijdragen
Idealisme is mooi, maar het moet wel uitvoerbaar blijven. De mate waarin, hangt ook grotendeels van de gast af. Hoe verbonden is de gast nog met de natuur? Welke verantwoordelijk voelt hij/zij voor het welzijn van onze planeet, van onze samenleving? Helaas zien en horen we veel te vaak, dat woorden als ´ecologisch´ en ´duurzaam´ vooral trending zijn, een hype, bijna een sociaal en politieke correctheid. In woorden, luide woorden soms zelfs. Maar niet altijd in daden. Zodra het gaat om het persoonlijke comfort, gemak en genot, wijken de daden maar al te vaak af van de woorden. Een duurzame accommodatie wordt vol enthousiasme geboekt, en natuurlijk gedeeld op facebook. Maar ter plekke, worden alle goede voornemens vergeten. Boodschappen wordt niet bij het lokale winkeltje gedaan, maar bij de grote buitenlandse supermarkt keten (met de teloorgang van de kleine winkeltjes als gevolg.. en verdere leegstand). Waar vervolgens een te veel aan boodschappen (in plastic!) wordt gedaan. Elke dag wordt minstens 100 km gereden, van stad naar stad naar waterpark naar avonturenpark. Afval scheiden kan misschien nog net, maar een composthoop of droog toilet … Het liefst een airco voor als het warmer wordt dan 23 graden en een kachel voor als het kouder wordt dan 21 graden. Ecologisch terreinonderhoud klinkt leuk, loslopende ezels en paarden ook. Maar oh wee als de bramen na een buitje flink gegroeid zijn of de paardenmest niet meteen verwijderd is. Je merkt het al, de lijst is lang…
Als accommodatiehouder zit daar een flinke uitdaging in: je moet immers de juiste balans zien te vinden tussen comfort, genot, beleving en gemak voor de gast, en verbetering van natuur en leefgemeenschap.
Ons inzien is kleinschalig regeneratief toerisme alleen mogelijk in een samenwerking met de ´regeneratieve gast´. Het goede nieuws is, dat deze bestaat. Op Quinta Rural mogen we steeds meer échte liefhebbers verwelkomen. Bewuste genieters van natuur en cultuur. Veel van hen zijn in hun dagelijks leven ook al zo veel mogelijk ´planeetvriendelijk´ bezig. Ze zijn vaak ook ´eager to learn´. Leren met interesse over de oude gewoontes en gebruiken, leren met andere ogen te kijken. Zeker hier in de bergen van Noord-Portugal is de boer nog ouderwets en kleinschalig, zijn de percelen moeilijk toegankelijk en heeft de natuur nog een kans. Daar valt veel van te leren. En voor te doen.
Samen kunnen we het zoveel beter, zoveel mooier maken
Ieder project begint met een droom. Met Quinta Rural zijn we al een heel eind gekomen. The hard way, en op eigen kracht, maar ook (gedeeltelijk) voor eigen gewin. Gedeeltelijk, want een groot deel van onze inkomsten gaat naar bodemherstel, water oogsten, bomen planten. Maar het kan nog zoveel meer, zoveel beter. Ben je ook benieuwd naar onze droomplannen? Of wil je weten hoe jij persoonlijk kunt bijdragen? Blijf ons dan zeker volgen, op de website en op facebook. Binnenkort volgt namelijk o.a. de aankondiging van onze deelname aan het Travel4Nature project, 100% regeneratief toerisme, want we verbinden ons om de opbrengst van de natuur kampeer plaatsen volledig te benutten voor natuurherstel.
Meer interessant leesvoer over toerisme en haar impact
